2024 йилда муомаладаги нақд пул улуши 21,5% дан 19,2% гача камайди, деб хабар қилди Марказий банк. Картадан пул ечиб олиш улуши ҳам пасайди.
Тошкент автобусларида йўл ҳақи энди фақат карта ва QR-кодли чипталар билан тўланади. Бир марталик QR-кодли чиптани Paynet, MultiPay ёки Oson инфокиоскларидан сотиб олиш мумкин. «Газета.uz» автобус бекатида чипта олиш амалиётини синаб кўрди. Бу вақтда тизимдаги айрим камчиликлар ҳам юзага чиқди.
1 январдан Тошкент шаҳрида автобус салонларида йўл ҳақини нақд пулда тўлаш тақиқланади. Йўл кирани нақд пулда тўловчилар бир марталик чиптани Paynet, MultiPay ва Oson инфокиосклари орқали сотиб олиши мумкин бўлади.
Январь-сентябрда муомаладаги нақд пул улуши йиллик кўрсаткичда 3,2 фоиз бандга — 23,9 дан 20,7 фоизга пасайди, деб хабар қилди Марказий банк. Карта эгалари маблағларини тобора камроқ нақдлаштирмоқда.
Ҳукумат нақд пулдан фойдаланишни қисқартириш мақсадида яширин иқтисодиётга қарши кураш чораларини ишлаб чиқмоқда. Кўчмас мулк ва автомобиллар олди-сотдиси, бюджет ташкилотлари ходимларининг иш ҳақи ва бошқалар нақд пулсиз шаклга ўтказилиши мумкин.
Ўзбекистонда 2023 йил якуни бўйича нақд пулнинг умумий пул массасидаги улуши 2022 йилги ўсишдан кейин 21,5 фоизгача камайди. Карталарга тушган маблағлар тобора камайиб бормоқда — сўнгги беш йил ичида кўрсаткич 32 фоиздан 24 фоизга тушди.
Марказий банк «Тартибга солиш қумдони» махсус ҳуқуқий режими жорий этилган Korzinka супермаркетлар тармоғи кассаларида банк карталаридан нақд пул ечиш хизмати йўлга қўйилганини маълум қилди. Синов жорий йил 1 ноябрига қадар давом этади.
Yandex Go мижозлари йўл кира нақд пулсиз шаклда тўланадиган бўлса, ҳайдовчилар буюртмани қабул қилишни рад этиши ҳолатларига тўқнаш келишмоқда. «Газета.uz» такси ҳайдовчилари қандай қийинчиликларга дуч келаётгани ва компания муаммони қандай бартараф этишга уринаётгани билан қизиқди.
Ўтган йилнинг биринчи ярмида банкларнинг нақд пул харажатлари даромаддан 1,1 трлн сўмга ошган бўлса, бу йилги фарқ 10 марта ортиб — 11,7 трлн сўмга етди. МБ талабни муомалага қўшимча нақд пулларни чиқариш орқали таъминлашга ҳаракат қилди, натижада нақд пулнинг умумий пул ҳажмидаги улуши ошиб кетди.
Апрель ойида муомаладаги нақд пуллар ҳажми рекорд даражада — 5,3 трлн сўмга ошди. Марказий банк аввалроқ март ойининг иккинчи ярмида бошланган нақд пулга бўлган талаб кескин ошгани ҳақида хабар берган эди.
Ижтимоий тармоқларда банкоматлардан нақд пул ечиб олиш билан боғлиқ муаммолар юзага келгани ҳақида хабарлар тарқалмоқда. Марказий банк мазкур узилишни нақд пулга талаб ортиши ва логистика муаммолари билан изоҳлади. Регулятор аҳолининг нақд пулга бўлган эҳтиёжини қондириш учун барча имкониятларга эга эканлигига ишонтирмоқда.
Банк кассалари орқали нақд пул айланмасининг кўпайиши пул муомаласининг бир қисми сифатида муомаладаги нақд пул миқдорининг кўпайганини англатмайди, дея изоҳ берди Марказий банк. 2021 йил бошидан буён муомаладаги нақд пуллар ҳажми камайиб, депозитлар улушининг ортиши кузатилмоқда.
Январь-апрель ойларида банкларнинг кассаларига нақд пул тушумлари 75,4 трлн сўмни, чиқим қилинган нақд пуллар эса 73,9 трлн сўмни ташкил этди.
Марказий банк маълумотига кўра, январда нақд пул айланмаси 32,1 трлн сўмни ташкил этди. Бу ой банк карталарига 15,9 трлн сўмлик маблағлар келиб тушган ҳамда аҳоли томонидан карталаридаги 5,2 трлн сўмлик маблағлар нақдлаштириб олинган.
2020 йил апрель-июнь ойларида Ўзбекистон банк тизимида нақд пуллар айланмаси коронавирус пандемияси таъсирида шаклланди. Июнь ойидаги кўрсаткич (14,6 трлн сўм) карантин шароитидан олдинги даврдаги ҳолатига деярли яқинлашди. Шу билан бирга, бу кўрсаткич кейинги ойларда «ижобий томонга ўзгаришини кутиш мумкин», деб баҳоланмоқда.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг